Xa sei, xa sei. O título de hoxe é, no mellor dos casos, un clickbait de libro. Pero que queredes que vos diga? Moita xente quere ser millonaria para non ter que traballar, para vivir a vida doutra forma ou para… eu que sei! Só hai que ver canta lotería se vende e cantos timos consistentes en “paga e faite rico” hai. Pois diso e algo máis quero falarvos hoxe.
Hai un tempo escribín un post como convidado no coñecido blogue de psicoloxía Psicopico.com. Nel conto a historia de como descubrín a importancia crítica da psicoloxía no mundo cripto. Tamén profundo na importancia de saber que o valor de bitcoin ou outra criptomoeda está principalmente na percepción das persoas. É dicir, pura psicoloxía.
Se moitas persoas cren que bitcoin ou o ouro son válidos para gardar ou intercambiar valor, así será; se deixan de crer nese elemento, deixará de ter valor. Por exemplo, nun momento dado, a xente empezou a cambiar peso arxentino por dólares porque crían que estaba a perder valor; iso fixo que o peso caese aínda máis obrigando ás autoridades para realizar un corralito bancario. Por suposto que esas crenzas teñen detrás as súas motivacións, miles de matices e toneladas de teorías económicas.
A cuestión é que se o diñeiro ou o ouro resultaron valiosos durante décadas ou séculos, é fácil confiar en que o seguirán sendo. Demostrárono e mantivéronse. Cando chegan as criptomoedas, pasa o contrario; teñen todo por demostrar e logo manterse para ser merecedoras da confianza necesaria para que alberguen parte do valor que lles transferimos.
Así, unha minoría de innovadores descubriron e adoptaron moi pronto bitcoin e as seguintes criptomoedas, seguidos polos early adopters cando o ecosistema cripto comezou a madurar. A cuestión, a verdadeira cuestión, é saber se a gran maioría vai utilizar as criptomoedas de forma masiva, o que no gráfico anterior representa o 70% que son a early majority e a late majority. Isto desencadearía unha demanda espectacular catapultando os actuais e futuros proxectos cripto. Ou pola contra, polos motivos que sexan, a gran maioría non chega a cripto e todo ese potencial queda en teórico e non chega á práctica. Para min esta é a gran pregunta a responder. E síntoo moito, non teño a resposta. Desconfiaría de quen a tivese. O que si teño é fe, concretamente a terceira definición da RAE:
Confianza, bo concepto que se ten de alguén ou de algo.
E ti? Poderías cantar a pleno pulmón o retrouso da canción desta semana pensando en cripto? ¡Algunos tenemos fe!
O investimento que te vai facer millonario e aterroriza aos grandes bancos
Na imaxe anterior podes ver o desmentido dunha suposta noticia que aparece insistentemente nos anuncios na internet. Pasoulle a famosos españois como Antonio Banderas, Chicote, Pablo Motos e moitos outros.
O que sucede é que alguén monta unha páxina web que parece dun xornal real e lexítimo como El Mundo; pero evidentemente non é tal. Pódelo saber porque ao visitalo, ademais de parecer unha mala copia da páxina do medio, a dirección no navegador non é a correcta. Despois temos un titular gancho dun suposto investimento “que asusta aos bancos” e que menciona a famosos, coa súa correspondente foto. Ao final a cousa consiste en enviarlle diñeiro a alguén e, ‘se te vin algunha vez, non me lembro’. É un grande exemplo de como explotar os nesgos cognitivos, principalmente este:
Un argumentum ad verecundiam, ou apelación á autoridade, é unha falacia que consiste en basear a veracidade ou falsidade dunha afirmación na autoridade, fama, prestixio, coñecemento ou posición da persoa que a realiza.
Sei que a maioría dos que ledes este blogue non caeriades en semellante trampa. Pero é un bo punto de partida para facerse varias preguntas e reflexións. A primeira é que moita xente si caería, por iso os desalmados detrás desta campaña gastan fortunas para colocar os anuncios en Facebook. O segundo que chama a atención é que un anuncio que se fai pasar por un xornal importante, por persoas famosas e menciona bitcoin dure tanto no tempo como este. Tendo en conta que Facebook xa prohibiu anuncios de criptomoedas en 2018, é curioso como este consegue saltar os seus filtros. A terceira é que no fondo, todos estamos condicionados polos nosos nesgos, só que unhas persoas están máis adestradas ca outras para ver “cousas raras”, e iso só se soluciona con adestramento, ou dito doutra forma, con educación.
Encántame esta imaxe porque mostra unha realidade que se percibe na comunicación de cripto e que ten moito que ver cos rumbos dos que falabamos. O que non se ve é a mesa que hai máis á esquerda e que ten un cartel que pon “fágase rico rapidamente con bitcoin”. Esa ten unha cola aínda máis longa.
Loxicamente cando non sabemos dun tema, requirimos a axuda, o consello ou a recomendación dun experto. O problema é que moitos deses expertos piden diñeiro por adiantado e non se xogan nada no consello que cobran, é dicir, non teñen skin in the game. Non recomendara ningún libro aínda, e gústame o primeiro sexa Skin in the game de Nassim Taleb ou o seu horrible título en español Jugarse la piel. Taleb é un polémico intelectual con obras que vale a pena ler e que non me atrevo a resumir aquí.
Cando sae nunha conversación o tema cripto, algúns amigos dinme medio en serio, medio de broma, algo así como “avísanos de como investir en bitcoin para ser ricos”. A miña resposta sempre é a mesma, compra mil euros de Bitcoin en 2010 e hoxe terías 100 millóns de euros. Outros pregúntanme que se comprando agora subirá ou baixará, e eu dígolles que se alguén lles responde a esa pregunta directamente e con convencemento, desconfíen desa persoa. En definitiva, que toca aprender sobre o tema, informarse e tomar unha decisión por un mesmo asumindo as consecuencias. É dicir, coma con todo na vida!
Empezaba o artigo mencionando un timo evidente, pero sendo honestos, en cripto houbo uns cuantos que non foron tan evidentes. E houbo algúns que non sendo timos acabaron mal por unha ou por outra razón. Por iso sempre é importante asegurarse de utilizar plataformas e servizos cripto que sexan o máis confiables posibles. E ter sempre en mente que isto pode acabar valendo cero nalgún momento. Por se o perdeches, a semana pasada creaba unha guía con servizos moi coñecidos que eu mesmo uso. O cal non é garantía de nada, pero polo menos teño skin in the game.